Epidemia zdominowała przestrzeń publiczną. Stworzyła jednocześnie ogromne wyzwania dla przedsiębiorców. Od decyzji podjętych w najbliższych tygodniach najprawdopodobniej będzie zależała pozycja naszych firm w kolejnych latach. Kluczowe jest zachowanie zdrowia i maksymalna ochrona przed zakażeniem, a więc izolacja społeczna. Jednak dla przedsiębiorców ważne jest również zachowanie infrastruktury i pracowników, tak aby możliwie szybko wrócić do normalnej pracy po kryzysie. Szukanie nowych szans i planowanie przyszłości są zadaniem na dzisiaj. Czy przedsiębiorcy będą potrafili te szanse dostrzec i wykorzystać?
Zapobiegajmy zagrożeniom, wykorzystując możliwości
W ostatnich dniach jesteśmy bombardowani złymi informacjami. Narastającymi problemami dotyczącymi bezpieczeństwa, ochrony zdrowia oraz gospodarki. Widzimy jednocześnie, że ten kryzys jest inny, niż katastrofy, z którymi mieliśmy dotychczas do czynienia. Nie wiemy kiedy się skończy i w jakim stanie wyjdziemy z niego jako społeczeństwo. Pojawiające się codziennie złe i bardzo złe informacje rodzą całkowicie zrozumiałe obawy, lecz ważne jest abyśmy w tych trudnych czasach, nie stracili właściwego osądu sytuacji i umiejętności pozytywnego myślenia. Działanie, planowanie, szukanie nowych rozwiązań może być zbawienne tak dla nas samych, jak i dla naszego biznesu, odciągnie nas od złych myśli i stagnacji, zmuszając do aktywności.
Praca zdalna – rosnący trend stał się koniecznością
Obecnie jednym z najpilniejszych wyzwań jest zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom, głównie poprzez ograniczenie ich ekspozycji na nowy patogen. Wiąże się to ze zmniejszeniem liczby kontaktów bezpośrednich, odwołaniem udziału w szkoleniach, konferencjach, wprowadzeniem ograniczeń w podróżowaniu. Widać jednocześnie, że troska o bezpieczeństwo owocuje wprowadzaniem rozwiązań, które w przyszłości znacząco zmienią modele biznesowe. Dotychczas tylko w niewielkim stopniu stosowaliśmy pracę zdalną. Niektóre firmy prowadziły nieśmiałe próby na niewielką skalę. Teraz, zmuszeni koniecznością przerwania łańcucha zarażeń, na dużą skalę przechodzimy na pracę w domu, dostrzegając jednocześnie nowe obszary, gdzie taki model można zastosować. Drogę tę wybrały największe światowe korporacje, jak Amazon czy Microsoft, zobowiązując duże grupy pracowników do pracy zdalnej, a w ślad za nimi podąża nią również ogromna liczba małych i średnich firm. Korzyści z takich rozwiązań można zauważyć już teraz. Nowy model może obniżyć koszty administracyjne i jednocześnie ułatwić życie pracowników, którzy łatwiej mogą rozplanować swój czas pracy i godzić obowiązki rodzinne z zawodowymi. Można oczekiwać, że po uporaniu się z epidemią ten model pracy znajdzie zastosowanie w dużej grupie firm. Mamy więc szansę na miasta bez tłoku w środkach komunikacji publicznej w godzinach szczytu, odkorkowane centra miast oraz mniejszy smog? Najprawdopodobniej tak.
Narzędzia, które warto przetestować
Innym obszarem zintensyfikowanego działania, wymuszonego przez izolację, jest rozwój platform edukacyjnych i platform do pracy na odległość. Przykład Chin pokazuje, że miliony osób mogły pracować dzięki takim narzędziom, jak „Ding Talk” opracowany przez serwis Alibaba, „We link” Huaweia czy „WeChat Work” Tencenta. Narzędzia te zostały tak rozwinięte, aby mogły sprostać rosnącej liczbie użytkowników. Jednocześnie, wspierając zatrudnienie osób tracących pracę w szczególnie dotkniętych sektorach, takich jak gastronomia, hotelarstwo, biura turystyczne oraz inne zakłady usługowe, Alibaba i J.D com uruchomiły plan poszukiwania i szkolenia zwalnianych osób do branż, gdzie pilnie potrzebni są pracownicy, jak na przykład w handlu elektronicznym. Rozwój platform edukacyjnych, takich jak Alibaba’s „Ding Talk” i „Tencent Education” pozwolił z kolei zminimalizować skutki odwołanych zajęć na uczelniach i w szkołach, dając możliwość uczestnictwa w kursach bezpośrednio z domu. Bezpłatne użytkowanie aplikacji do prowadzenia videokonferencji oferuje także kalifornijska firma „Zoom Video Communications”. Widać, że sektor ten będzie się intensywnie rozwijał również po zwalczeniu epidemii, stwarzając nowe możliwości także dla małych i średnich firm.
Terminale w ruch
Koronawirus przyśpieszy najprawdopodobniej także rozwój transakcji bezgotówkowych. W Polsce wartość transakcji bezgotówkowych systematycznie rośnie, jednak na tle innych krajów UE ciągle mamy mniej terminali w przeliczeniu na milion mieszkańców (20,5 tys. wobec 30,8 tys. w krajach strefy EURO). Teraz proces przechodzenia na obrót bezgotówkowy może przyśpieszyć, bo poza ewidentnymi korzyściami związanymi z ograniczeniem kosztów obsługi gotówki, okazało się, że papierowy pieniądz może sprzyjać rozprzestrzenianiu się wirusa, jak też wielu innych chorób.
Działania globalne i lokalne – zmiany są konieczne!
Obecne zagrożenie ma charakter globalny i już widać, że bardzo trudno będzie sobie z nim poradzić, prowadząc działania w poszczególnych krajach. Wirus nie uznaje granic i wymaga skoordynowanych działań, przekraczających możliwości poszczególnych firm. Widać jednocześnie, że potrzebne są działania lokalne, a te firmy prowadzą z sukcesami. Restauracje i firmy cateringowe zaczynają dostarczać posiłki do szpitali, odciążając w miarę możliwości służbę zdrowia. Przedsiębiorstwa włączają się w przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, wspierając najbardziej zagrożone grupy w codziennym funkcjonowaniu. Najważniejszym jednak, chociaż może mniej spektakularnym działaniem jest przygotowywanie planu funkcjonowania przedsiębiorstwa po ustąpieniu epidemii.
Planuj przyszłość i bądź na bieżąco!
Wspomniane powyżej sposoby ochrony pracowników, takie jak praca na odległość, zmniejszają możliwość zainfekowania w pracy i w drodze do pracy. Warto jednak pamiętać, że obecna sytuacja to także ogromy stres, związany z troską o bezpieczeństwo ekonomiczne. Pracownicy obserwują odpływ klientów i malejące przychody. Wiedzą, że ich miejsca pracy są zagrożone. Tworzenie planu, zawierającego działania ukierunkowane na utrzymanie miejsc pracy może ten stres rozładować i pozytywnie wpłynąć nie tylko na samopoczucie pracowników, ale także na jakość ich pracy i zaangażowanie, również w rozwiązywanie bieżących problemów firmy, a także pomóc w szukaniu najlepszych z możliwych rozwiązań. Już wiadomo, że pomoc publiczna ograniczy się do oferty sfinansowania 40% średniego wynagrodzenia. Wsparcie w tym zakresie, ogłoszone w ramach „tarczy antykryzysowej” jest bardzo potrzebne. Jest korzystne także dla władz, które mogą uniknąć przyszłego masowego wypłacania świadczeń dla bezrobotnych pracowników bankrutujących firm. Warto już teraz przymierzyć się do sposobu wykorzystania tych środków, jak również innych funduszy, na przykład z UE, a także do działań, które pozwolą sfinansować pozostałą część kosztów płac. Tworzenie planu wykorzystania tych środków, ale także innych funduszy pomocnych w utrzymaniu infrastruktury firmy pozwoli pracownikom bardziej optymistycznie patrzeć w przyszłość, a przedsiębiorcom możliwie szybko przejść do prowadzenia normalnej, lecz pewnie nieco wzbogaconej o nowe doświadczenia, działalności.
„Przedsiębiorstwa Fair Play” reagują
Dora Metal Sp. z o.o. z Czarnkowa, producent profesjonalnych urządzeń dla sektora HORECA, reagując na konieczność zmniejszania kontaktu bezpośredniego między ludźmi, w bardzo krótkim czasie wprowadziła do swojej oferty osłony kasowe zwiększające ochronę pracowników. Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. z Wrocławia, w odpowiedzi na dotkliwe braki na rynku środków do dezynfekcji, błyskawicznie uruchomiło produkcję środka biobójczego COVI-SEPT. Dzięki sprawnemu działaniu, mobilizacji i wytężonej pracy setek pracowników firmy, pierwsze dostawy trafiły już do szpitali, hurtowni i aptek. Rekord SI sp. z o.o. z Bielska-Białej oferująca nowoczesne rozwiązania informatyczne dla jednostek administracji publicznej i przedsiębiorstw produkcyjnych, w poczuciu troski o dobro swoich klientów, jak również swoich pracowników zaczęła realizować prace szkoleniowo-wdrożeniowe oraz wsparcie serwisowe wyłącznie w formie zdalnej z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej (email) oraz dedykowanego oprogramowania umożliwiającego zdalne połączenia tj. Team Viewer, Skype oraz połączeń telefonicznych.
Przedsiębiorstwa od dawna nie stały przed tak poważnym testem na społeczną odpowiedzialność. Od obecnych decyzji zależy los wielu społeczności. Szanse na powrót do „tego, jak było” są bardzo małe. Warto już teraz dostrzegać nowe szanse i próbować je wykorzystać. Jak widać niektóre firmy już to zrobiły.
